Convento das Bernardas Tavira, een kans die maar één keer voorbijkomt.

Het voormalige klooster Convent das Bernardas in Tavira behoorde toe aan de Orde van de Cisterciënzers. Het omvat 500 jaar historie en was in zijn tijd het grootste kloostergebouw in de Algarve. Gebouwd in opdracht van koning Manuel I was het 300 jaar lang de basis voor de nonnen van het Bernardes Convent die bekend stonden om hun op basis van ei gefabriceerd snoepgoed, toffees en religieuze iconen. Het vierkante grondplan was typisch voor de stijl van de Cisterciënzers en omvatte 2 kloosters en een kerk. Tijdens de grote aardbeving van 1755 raakte ook dit gebouw - zoals zo vele in Lissabon en de Algarve - zwaar beschadigd. De imposante hardstenen ingangspartij - in laat-gotische of Manuel stijl - overleefde de aardbeving en de diverse aanpassingen later en is nog steeds bepalend voor het markante gevelbeeld naar de stad. Nadat de nonnen het klooster verlaten hadden werd het in 1834 via een openbare veiling verkocht aan een fabrikant die er jarenlang een deegfabriek in had.

Toen de firma Entrepots het pand in eigendom kreeg vroegen ze architect Eduardo Souto de Moura om een plan te maken voor de restauratie en omzetting naar 76 appartementen van T0-T3. In 2012 kwam het project gereed en werd gestart met de eerste verkoop. Het complex bezit naast de 67 appartementen een tweetal zwembaden, waaronder een met zoutwater op de binnenhof. Architect Eduardo Souto da Moura is er ondanks de noodzakelijke ingrepen op een geweldige manier in geslaagd de oude besloten sfeer van het kloostergebouw in stand te houden. Door zorgvuldige openingen in de oude kloostermuren aan te brengen weet hij toch genoeg daglicht binnen te krijgen om ook aan wooneisen van een eenentwintigste eeuwse bewoner te voldoen. De inrichting en afwerking van dit complex behoren tot de absolute top, zoals je dat ook van een architect die in 2011 werd bekroond met de Pritzkerprijs - de Nobelprijs voor architecten - mag verwachten.

Op de binnenhof van het complex strijden moorse- en middeleeuwse sferen om hun schoonheid rondom een uitbundig met groen en palmen omzoomd zwembad, dat nog het meeste doet denken aan een filmlocatie uit duizend en een nacht. Als je dan plots aan het einde van de de binnenhof de doorkijk met boog ervaart, die als een landschappelijk kader van de eenzame boom verderop in de zoutpan dient, begrijp je waarom Souto de Moura voor dit project de prestigieuze “Prêmio Europeu de Intervenção em Patrimônio Arquitetônico 2017” kreeg. Voor de projectontwikkelaar Entrepots kwam deze prijs echter te laat om de verkoop van de appartementen, die door de crisis bijna was stilgevallen, omhoog te stuwen. Na de nodige rechtzaken met de financiers, waarbij de verkoop helemaal stil viel heeft nu de bank van de ontwikkelaar de verkoop van de nog beschikbare panden in handen en worden de appartementen vanaf bruto 95m2/netto 60 m2 en een prijs van € 240.000 o.a. via de site van www.housingalgavre.com opnieuw in de markt gezet. Voor beleggers in vakantieappartementen en voor kopers op zoek naar iets bijzonders een kans die maar één keer voorbij komt.

Het is mooi om in een interview te lezen hoe Souto de Moura, die een bewonderaar is van kunstenaar Joseph Beuys, een paralel trekt tussen het project met de coyote van Beuys en de aanpak van het klooster Bernardas: "Wat Beuys betreft, was het Jacques Herzog die me over hem vertelde. Ik hou van het idee van Beuys over het domesticeren van een coyote. Ik heb dit verhaal altijd in gedachten als ik aan een gebouw denk. Net als de coyote is een gebouw een wild dier dat getemd moet worden. Hoe kunnen we hem benaderen, hoe kunnen we hem domineren zonder geweld? Hoe hem te integreren? Aan het einde van Beuys' optreden komt de coyote uit zijn hand eten. Het gebouw vertelt ons wat er nodig is. Er is een heel mooi idee van de relatie tussen mens, natuur en kunst. In de architectuur is er ook dit idee van domesticatie van een project. Het klooster Bernardas, dat ik in het zuiden van Portugal heb gerenoveerd was deze coyote. Beuys betrad deze speelruimte, met zijn grote jas aan. Vroeger ging ik 's nachts roken in dit klooster. Iedereen heeft zo zijn eigen manier om zijn coyote te temmen."